Ülkemizde en çok Çanakkale’de yetişen nektarin ağaçları; tatlılarımızın, marmelatlarımızın vazgeçilmezidir. Lezzetli tadı ve besleyici özellikleriyle öne çıkan nektarin, doğru zamanda dikildiğinde ve olgunlaşma süreci doğru takip edildiğinde en üstün kaliteyi sunar. Yetiştiricilik yönünden çok hassas olup, iyi bir budama, gübreleme ve sulama ile uzun ömürlü olabilirler. Ülkemizde en çok tüketilen nektarin türleri Amiga, Caldesi2000, Sweet Lady ve Venüs’tür. Kanserden kalp sağlığına, sindirimden hücre yenilenmesine kadar yüzlerce faydası olan nektarinin ağacını yetiştirmek için ipuçları mı arıyorsunuz? Gelin sizler birlikte bu blog yazısında nektarin ağaçlarının ne olduğuna, faydalarına ve nasıl yetiştireceğinize dair bilgilere göz atalım!
Nektarin Ağacı Nedir
Nektarin ağacı, Rosaceae familyasına aittir ve latince adı “Prunus persica nucipersica”dır. Latince adıyla, görüntüsüyle şeftaliye çok benzer. Bu nedenle, her ikisi de düşük sıcaklıklara duyarlılık ve meyve tutumu için ışık ihtiyacı gibi ortak özelliklere sahiptir. Fakat farklı özellikleri de bulunmaktadır. Şeftaliden farklı olarak pürüzsüz bir kabuğa sahiptir. Nektarin ağacının meyveleri tatlı hafif asidik bi tada sahiptir. Nektarin ağacının kökeni tam olarak bilinmemekle birlikte, ilk olarak Çin’de yetiştirildiği düşünülmektedir. Zamanla Asya’dan Avrupa ve Amerika kıtasına yayılan nektarin, bugün dünya genelinde yaygın bir meyve ağacı olarak yetiştirilmektedir. Nektarin ağacı, orta boyutlarda bir ağaçtır ve genellikle 4-6 metre arasında büyür. Yaprakları uzun ve mızrak şeklinde olup, çiçekleri pembe veya beyaz renkte olabilir. İlkbaharda çiçek açar ve yaz mevsiminde meyve verir. Nektarin meyvesi, pürüzsüz ve parlak bir kabuğa sahiptir. Etli kısmı beyaz veya sarı olabilir ve çekirdeği ayrılabilir ya da ayrılmaz olabilir. Tatlı, sulu ve hafif asidik bir tada sahiptir.
Nektarinin Faydaları
A, C, E, K vitaminleri ve kalsiyum yönünden oldukça zengindir. Nektarin; potasyum, demir, fosfor deposudur. Bolca E, C vitamini içerir. Ayrıca K vitamini, magnezyum ve folik asit barındırır. Zengin içerikli, çalışkan bir meyve olan nektarin, vücudun oksijeni sağlıklı bir biçimde yakmasını ve hücrelerimizin zarar görmemesini sağlar. Kanserden kalp sağlığına, kilo kontrolünden yüksek tansiyona kadar birçok faydası bulunan nektarinin 1 adeti yalnızca 47 kaloridir ve kilo vermek isteyenler için idealdir. Nektarindeki A ve C vitaminleri ile beta-karoten sizi özellikle dil ve ağız boşluğu kanserine karşı korur. Ayrıca nektarinde bulunan klorojenik asit, kolon kanserine karşı oldukça etkilidir. İçerdiği antioksidanlar ile bedenin temiz ve zinde kalmasına yardımcı olur. Bu antioksidanlar içinde niasin, pantotenik asit, tiamin ve piridoksin bulunur. Nektarin, bol miktarda kalp dostu potasyum ve lif içerir. Bu besin ögeleri kalbi daima genç tutmak açısından önemlidir. Bununla birlikte iyi huylu kolesterol (HDL) seviyesinin yükselmesine yardımcı olan nektarin, lifli içeri sayesinde sindirim sistemine de iyi gelir. Nektarinin yapısında bol miktarda bulunan C vitamini hücre yenilenmesi ve dokuların bir arada tutulmasında önemli bir rol oynar. Nektarin, ağ dokusunun ana proteini olan kolajen üretimini arttırarak kesik ve yaraların kısa süre içinde iyileşmesini sağlar.
Nektarin Ağacı Nasıl Yetiştirilir?
Dikim: Nektarin ağaçlarının doğru zamanda dikilmesi, bitkilerin sağlıklı şekilde kök salmasını ve verimli büyümesini sağlar. Nektarin ağaçları genellikle kış sonu veya erken ilkbahar aylarında dikilir. Dikim zamanı, don tehlikesi ve toprak koşulları göz önünde bulundurularak belirlenir. Fakat erken dikim, don tehlikesi nedeniyle bitkilerin zarar görmesine yol açabilir. Ayrıca, toprak sıcaklığı ve nem seviyeleri, nektarin ağaçlarının kök gelişimi için oldukça önemlidir. Doğru nektarin ekim zamanı seçimi, ağaçların daha verimli ve kaliteli meyve üretmesine yardımcı olur. Bu nedenle, nektarin ağacının dikim zamanını dikkatle planlamak, başarılı hasadın temelini oluşturur.
Toprak: Nektarin ağacının toprak isteği, üzerinde bulunduğu anaca göre değişiklik arzeder. Süzek, killi, kumlu, çakıllı, milli, derin ve çabuk ısınan alüviyal topraklarda iyi yetişir. pH’sı 6-7 arası olan topraklar nektarin ağacı yetiştirmek için idealdir. Kireç oranı yüzde 10’dan düşük toprağa sahip bölgelerde yetişen nektari ağaçları en iyi verimi sağlar. Yeterli gübreleme ve sulama yapıldığında kumlu topraklarda da yetiştirilebilir. Toprak tabakası derinliği 1m’den fazla olan topraklar en uygun yetiştiricilik ortamıdır.
Sulama: Nektarin suyu çok fazla seven bir meyvedir. Meyvelerin olgunluk tarihinden 3-4 hafta evvel yapılan sulamalar, en güzel sonucu verirler. Meyvelerin büyüklük, lezzet ve renkleri mükemmel olur. Toprağın işlenen kısmından aşağı doğru 10cm’lik kısmı kuruduğunda, sulama zamanı gelmiş demektir. Sulamanın bir defada bolca suyla yapılması en uygun sulama şeklidir. Nektarin ağaçları genellikle 7 ila 10 günde bir sulanmalıdır. Bu miktar, daha çok yaz aylarında geçerlidir, kış aylarında ise ara biraz daha açılarak 10-15 günde bir sulama yapılabilir. Nektarin ağaçlarının düzenli / etkili bir sulama programına ihtiyacı vardır. Günün sabah ve akşam saatlerinde sulama yapılması, hem ağacın faydalanması ve hem de su ekonomisinin sağlanması yönünden önemlidir. Ayrıca taban suyu seviyesi kesinlikle yüksek olmamalıdır. Bu derinliğin en az 2m veya daha fazla olması istenir.
Gübreleme: Nektarin ağaçları hızlı gelişen ve çok verimli ağaçlar oldukları için oldukça fazla besine ihtiyaç duyarlar. Aksi takdirde ağacın gelişmesi yavaşlar ve durur. Nektarin bahçelerinde; çiftlik gübresi ve yeşil gübrelerle birlikte ticari gübreler de kullanılmalıdır. Gübreleme oranı; ağacın yaşı, verim durumu, topraktaki besin maddeleri miktarı ve ekolojisine göre belirlenmelidir. Yapılacak yaprak ve toprak analizleri doğrultusunda kimyasal gübreleme yapılabilir. Gübrelemenin ağaçtaki ve üründeki başarısı, budama ve meyve seyreltmesinin iyi olmasına bağlıdır. Genel olarak, 2-3 yılda bir dekara 1-2 ton yanmış çiftlik gübresi uygulaması idealdir. Verilemediği zamanlarda da uygun bir yeşil gübre bitkisi ekilerek, toprağa karıştırılabilir.
| Azot(N) Eksikliği | Yapraklarda damar damar sararmalar görülür. Gelişme duru, ağaç küçük meyveler verir. |
| Fosfor(P) Eksikliği | Tespit edilmesi zordur. Yıllık sürgünlerin dip yapraklarında renk koyulaşır, bronz renk alır. |
| Potasyum(K) Eksikliği | Yıllık sürgünlerin orta kısımlarındaki yaprakların damarlarında kırışıklıklar meydana gelir. Bu yapraklar yırtılarak, uzun süre dallarda kalır. |
| Demir(Fe) Eksikliği | ilkbaharda yıllık sürgün uçlarındaki yapraklarda sararmalar görülür. Yaprak damarları yeşil renkte olur ve “kloroz” denilen sararmalar oluşur. |
Budama: Nektarin ağaçlarının dikimden sonra ilk 2-3 sene şekil budaması, sonra da her yıl ürün budaması yapılır. Mayıs ve haziran aylarında yapılan hafif yaz budaması en iyi sonucu verir. Nektarin ağaçları diğer meyve ağaçlarına göre daha fazla budama ister. Bunun nedeni meyvelerin 1 yıllık dallarda teşekkül etmesidir. Her yıl düzenli ürün alınabilmesi için, yeterli miktarda yıllık sürgün olmalıdır. Kurak bölgelerde, meyve ağaçlarına iç kısımlarında nem tutacak yapay bir ortam oluşturmak ve güneşin zararlı etkilerinden korumak amacıyla kapalı şekiller (örneğin, doruk dallı şekil) verilmelidir. Ayrıca, bu tür bölgelerde topraktaki suyun hızla buharlaşmasını önlemek için nektarin ağaçlarının taçlarının toprağa yakın ve gövdelerinin bodur olması tercih edilir. Nemli bölgelerde ise bu durumun tam tersi amaçlanır. Yani, nektarin fidanlarının iç kısımlarında fazla nem biriktirmeyecek şekilde açık (örneğin, goble şekli) ve aşırı toprak neminden zarar görmeyecek şekilde yüksek gövdeli olarak şekillendirilmelidir. Meyveler 1 yaşlı sürgünler üzerinde oluştuğundan, bunlarda uç alma yapılmaz. Ancak sık olup havalanmaya engel teşkil eden ve tacın şeklini bozan dallar dipten çıkarılır. Bu şekilde aynı zamanda bir sonraki senenin meyve gözlerini oluşturacak, yeni sürgünlerin oluşması sağlanır. Bu arada yaşlanmış, kırılmış, sağlıksız dallarda çıkarılır. Temel esas olarak; nektarin ağacının vejetasyon gelişmesi ile meyve tutumu dengesi iyi kurulmalı ve korunmalıdır.
Hastalık ve Zararlılar:
| Hastalık | Zararlılar |
| Kök Kanseri Hastalığı (Agrobacterium Tumefaciens) | Nektarin Yaprak Bitleri
|
| Meyve Ağaçlarında Rosellinia Kök Çürüklüğü Hastalığı (Rosellinia Necatrix) | Kırmızı Örümcekler (Akarlar)
|
| Sert Çekirdekli Meyve Ağaçlarında Bakteriyel Kanser ve Zamklanma Hastalığı (Pseudomonas Syringae Pv. Syringae) | Akdeniz Meyve Sineği (Ceratitis Capitata) |
| Meyve Ağaçlarında Armillaria Kök Çürüklüğü Hastalığı (Armillaria Mellea) | Doğu Meyve Güvesi (Cydia Molesta) |
| Şeftalide Monilya (Mumya) Hastalığı (Monilinia Laxa) | Dut Kabuklu Biti (Pseudaulacaspis Pentagona) |
| Meyve Monilyası (Mumya) (Monilinia Fructigena) | Yazıcı Böcekler Meyve Yazıcı Böceği (Scolytus) |
| Erik Pası (Tranzschelia Pruni – Spinosae) | Meyve Ağacı Dip Kurtları (Capnodis Spp.) |
| Şeftali Küllemesi Hastalığı (Sphaerotheca Pannosa Var. Persicae) | Şeftali Güvesi (Anarsia Lineatella) |
| Şeftali Yaprak Kıvırcıklığı Hastalığı (Taphrina Deformans) | Şeftali Virgül Kabuklu Biti (Nilotaspis Halli) |
| Şeftalide Yaprak Delen Hastalığı (Coryneum Beijerinckii) | Yüzük Kelebeği (Malacosoma Neustria) |
| Sert Çekirdeklilerde Halkalı Leke Virüs Hastalığı (Prunus Necrotic Ringspot Ilarvirus) | Bakla Zınnı (Epicometis) (Tropinota) (Hirta) |
| Sert Çekirdeklilerde Şarka Virüsü (Plum Pox Potyvirus) | San Jose Kabuklubiti (Quadraspidiotus Perniciosus) |
| Erik Koşnili (Sphaerolecanium Prunastri) | |
| Şeftalide Çiçek Tripsi (Frankliniella Occidentalis) | |
| Meyve Göz Kurtları |
Sıkça Sorulan Sorular
1. Nektarin ağacı nerede yetişir?
Nektarin ağaçları, genellikle sıcak ve güneşli iklimlerde yetişir. Akdeniz iklimi, nektarin ağacı yetiştirmek için idealdir. Bu nedenle, Türkiye’nin Ege ve Akdeniz bölgelerinde yaygın olarak yetiştirilirler.
2. Nektarin ağacının bakımı nasıl yapılır?
Nektarin ağacı bakımı düzenli sulama, gübreleme, budama ve zararlılarla mücadeleyi içerir. Özellikle büyüme sezonu boyunca yeterli su sağlanmalı, organik gübrelerle desteklenmeli ve hastalıkları önlemek için periyodik olarak budama yapılmalıdır.
3. Nektarin ağacı ne zaman meyve verir?
Nektarin ağaçları, ilkbaharda çiçek açar ve yaz ortasından sonbahara kadar meyve verir. Genellikle dikimden sonraki 3-4 yıl içinde meyve vermeye başlarlar.
4. Nektarin ile şeftali arasındaki fark nedir?
Nektarin ve şeftali, aynı türün iki farklı çeşididir. En belirgin farkları, nektarinin pürüzsüz, şeftalinin ise tüylü kabuğa sahip olmasıdır. Ayrıca, tat ve aroma bakımından da küçük farklılıklar vardır; nektarinler genellikle daha yoğun ve tatlı bir tada sahiptir.
5. Nektarin ağacı hangi toprakta yetişir?
Nektarin ağaçları, iyi drene edilmiş, hafif asidik toprakları tercih ederler. Toprağın pH seviyesi 6-7 arasında olmalıdır. Dikim öncesinde toprağı organik madde ile zenginleştirmek, ağacın sağlıklı büyümesine yardımcı olur.
Bugün Semercioğlu Fidancılık olarak Nektarin Ağacı Nerede Yetişir? sorusuna cevap verdik. Daha fazla bilgi için bilgi için bizimle iletişime geçin ve bizi sosyal medya hesaplarımızdan takip etmeyi unutmayın.