Muşmula Ağacı Nerede Yetiştirilir?

Muşmula ağacı binlerce yıllık geçmişiyle bahçelerin ve meyve bahçelerinin gizli hazinelerinden biridir. Eski çağlardan beri hem doğu hem de batı medeniyetlerinde değer verilen bu ağaç, lezzetli ve besleyici meyveleriyle tanınır. Anadolu’nun bereketli topraklarından Avrupa’nın serin iklimlerine kadar geniş bir coğrafyada yetişen muşmula ağacı, dayanıklılığı ve az bakım gerektirmesi sayesinde modern bahçelerde de yeniden popülerlik kazanmaktadır. Bol vitamin ve mineral deposuna sahip lezzetli meyveleriyle sağlığınıza iyi gelen muşmula ağacı, sizi kendine hayran bırakacak. Bu blog yazısında, muşmula ağacının faydalarından bakımına kadar pek çok detayı keşfedeceksiniz. Bahçenize eski dünyanın bu eşsiz meyve ağacını eklemeyi düşünüyorsanız, doğru yerdesiniz!

Muşmula Ağacı Nedir?

Oldukça yararlı bir meyve olan muşmula ağacının Latince ismi Mespilus germanica olarak bilinmektedir. Gülgiller ailesine ait olan muşmula ağacına halk arasında döngel, töngel, ezgil ve beşbıyık denilmektedir. Japonya sınırlarını aşıp Ukrayna ve Hindistan gibi ülkelerde de yetişmeye başlamıştır. Bu ülkelerin iklimini de benimsemede zorluk yaşamamıştır. Muşmula ağacı çoğunlukla Marmara ve Karadeniz bölgelerinde yoğunlukla yetişmektedir. Muşmula ağacı ortalama olarak boy uzunluğu 2-3 metreye kadar uzayan bir ağaç çeşidi olarak görülür. Genelde eğrilen ve çoklu dalları olan muşmula ağacı bu özelliği ile tanınmaktadır. Bu meyve ortalama olarak ceviz büyüklüğünde olan ve dış kısmı ise kahverengi olan biraz tüylü yapıdadır. Bazı bölgelerde bu meyvenin ağacı kırmızı rengine dönük iken bazı bölgeler de ise açık yeşil renge sahiptir. Her ne kadar muşmula cinsleri farklı olsa da tat itibari ile hemen hemen aynı tada sahip olarak bilinir. Tat olarak biraz mayhoş bir tada sahip olan muşmula meyvesi içerisinde birden fazla çekirdek yapısı bulunur.

Muşmulanın Faydaları:

• Besin lifi, potasyum, demir,kalsiyum, folik asit ve magnezyum gibi yararlı mineral ve maddeler içerir.
• Bolca A ve C vitaminine sahiptir.
• Bağırsak hareketlerini arttırır.
• Kabızlık sorunlarını azaltır.
• Kilo vermeyi kolaylaştırır.
• Vücudun hastalıklara karşı direncini artırır.
• Bağışıklık sisteminin sağlıklı çalışmasına destek olur.
• İltihapların daha hızlı iyileşmesini sağlar.
• Öksürüğe iyi gelir.
• Astım, bronşit, nefes darlığı gibi solunum yollarını etkileyen hastalıklarla savaşır.
• Ağız içindeki yaraların iyileşmesini sağlar.
• Güçlü bir antioksidandır.
• Sindirim sistemine iyi gelir
• Böbrek ve karaciğer sağlığını korur.

Muşmula Ağacı Nasıl Yetiştirilir?

İklim: Serin ve ılıman iklimleri seven bir ağaç türüdür. Kışları çok soğuk olmayan, yazları ise çok sıcak olmayan bölgelerde yetişir ve kışın -15°C’ye kadar olan soğuklara dayanabilir. Ancak, aşırı soğuk havalar ve don olayları genç ağaçlara zarar verebilir. Yazın ise aşırı sıcaklardan korunmalıdır. Özellikle 35°C’nin üzerindeki sıcaklıklar ağaç için zararlı olabilir. Muşmula ağacı, orta derecede nemli toprakları sever. Aşırı kuraklık veya aşırı sulama ağacın sağlığına zarar verebilir. Yıllık yağış miktarının 600-800 mm civarında olduğu bölgelerde iyi gelişir. Yağışın düzenli olduğu ve toprakta su tutma kapasitesinin iyi olduğu alanlar, muşmula ağacının büyümesi için idealdir. Muşmula ağacı tam güneşi sever, yani günde en az 6-8 saat doğrudan güneş ışığı alabileceği alanlarda yetişmelidir. Gölge alanlarda da yetişebilir ancak bu durumda meyve verimi ve kalitesi düşebilir. Kuvvetli rüzgarlardan korunmuş bölgeler, muşmula ağacı için daha uygundur. Kuvvetli rüzgarlar, özellikle genç fidanlara zarar verebilir ve meyve verimini olumsuz etkileyebilir.

Toprak: Muşmula ağacı, iyi drene edilmiş toprakları tercih eder. Killi tınlı ve kireçli topraklarda yetişen muşmula ağacından yeteri kadar verim alabilmek için derin olmayan ama geçirgen topraklarda bu meyvenin yetiştirilmesi gerekir. Muşmula ağacından yeterli verimi almak için organik maddeler açısından zengin olan tınlı toprakların olması gereklidir. Toprakta suyun birikmesi kök çürümesine neden olabilir. Hafif asidik topraklar (pH 6-7) muşmula ağacı için idealdir. Ancak, hafif alkali topraklarda da büyüyebilir. Organik madde açısından zengin, derin ve geçirgen topraklar ağacın gelişimini destekler.

Dikim: Muşmula ağaçları genellikle Kasım ayının birinci veya ikinci haftasında toprağa dikilebilir. Muşmula ağaçları tam güneşi sever. Günde en az 6-8 saat doğrudan güneş ışığı alabileceği bir yer seçin. İyi drene edilen, hafif asidik veya nötr pH’lı, organik madde açısından zengin topraklar tercih edilmelidir. Kuvvetli rüzgarlardan korunmuş bir alan seçin, özellikle genç fidanlar için. Çünkü büyüme evresindeyken rüzgar, muşmula fidanlarının zarar görüp yapısının bozulmasına sebebiyet verebilir. Dikim yapmadan önce, dikim yapılacak alanın toprağını iyice gevşetin ve yabancı otları temizleyin. Toprağa iyi kaliteli kompost veya yanmış çiftlik gübresi ekleyerek zenginleştirin. Dikimden hemen sonra fidanı bol suyla sulayın. Bu, köklerin toprağa iyice yerleşmesine yardımcı olur. Fidanın çevresine organik malç (saman, yaprak, talaş) sererek toprağın nemini koruyun ve yabancı otların büyümesini engelleyin.

Dikim Aşamaları:

• Muşmula fidanının kök toprağının iki katı genişliğinde ve derinliğinde bir çukur açın. Ayrıca fidanın aşı noktasının topraktan 2-3cm yukarda olmasına da özen gösterin.
• Çukurun altına bir miktar kompost veya iyi kaliteli toprak koyarak fidanın köklerinin beslenmesini sağlayın.
• Muşmula fidanını çukurun ortasına yerleştirin ve köklerini dikkatlice yayarak toprağa yerleştirin.
• Çukuru, fidanın kök boğazı toprak seviyesinde olacak şekilde toprakla doldurun. Toprağı hafifçe bastırarak hava boşluklarını giderin.

Sulama: Fidan dikildikten hemen sonra bolca sulanmalıdır. Bu, köklerin toprağa iyi bir şekilde yerleşmesine yardımcı olur. Dikimden sonraki ilk yıl boyunca, özellikle kurak dönemlerde düzenli olarak sulanmalıdır. Haftada bir kez derinlemesine sulama genellikle yeterlidir. Genç muşmula ağaçları, ilk birkaç yıl boyunca düzenli sulamaya ihtiyaç duyar. Yaz aylarında haftada bir veya iki kez sulamak uygun olacaktır. Kurak dönemlerde daha sık sulama gerekebilir. Toprağın nemini kontrol ederek kurumasına izin vermeyin. Olgun muşmula ağaçları, kök sistemleri geliştikten sonra daha az sıklıkla sulanabilir. Genellikle 10-14 günde bir sulama yeterlidir. Meyve gelişimi sırasında (ilkbahar sonu ve yaz başı) sulama miktarını artırmak, meyve verimini ve kalitesini artırır. Sulama yöntemlerinde is en çok damlama sulana sitemi tercih edilir. Damlama sulama sistemi sayesinde suyun doğrudan köklere ulaşmasını sağlar ve su israfını önler. Bu yöntem, özellikle büyük bahçelerde veya kurak bölgelerde idealdir. Muşmula ağaçları su birikmesine karşı hassastır. Toprağın iyi drene edildiğinden emin olun. Su birikmesi kök çürümesine neden olabilir. Yıllık yağış, nem ve sıcaklık ortalamalarına göre sulama periyotlarınızı değiştirin.

Budama: Muşmula ağacı için en uygun budama zamanı, kış sonunda veya ilkbahar başlangıcında, ağaç henüz tomurcuklanmadan önceki dönemdir. Bu dönemde yapılan budama, ağacın enerji kaybetmeden yeni sürgünler ve dallar oluşturmasına yardımcı olur. Hafif budamalar yaz aylarında da yapılabilir. Özellikle aşırı yoğun dalların seyreltilmesi ve hasta dalların temizlenmesi için yaz budaması uygundur. İlk birkaç yıl boyunca, muşmula ağacının istenen şekli alması için şekil budaması yapılmalıdır. İdeal şekil için ana gövdenin etrafında eşit aralıklarla düzenlenmiş 3-4 yan dal bırakın. Bu dallar, ağacın iskeletini oluşturur ve doğru gelişmesini sağlar. Ağaç içindeki hava ve ışık sirkülasyonunu artırmak için çok yoğun dalları seyreltin. Bu, meyve kalitesini artırır ve hastalık riskini azaltır. Dal kesimlerini, dalın tabanına yakın ancak ana gövdeye veya yan dala zarar vermeden yapın. Kesim noktası, dal yakasından hemen dışarıda olmalıdır. Kesim açılarını düzgün yaparak suyun dal üzerinde birikmesini önleyin. Bu, çürüme ve hastalık riskini azaltır. Ağacın bir sezonda çok fazla dalını kesmekten kaçının. Aşırı budama, ağacın strese girmesine ve veriminin düşmesine neden olabilir.

Hasat: Muşmula, mayıs ve haziran aylarında çiçeklenmeye başlar. Yaz mevsimi boyunca çekirdekli bir yapıya sahip olan kahverengi meyveler olgunlaşır. Sonbahar mevsiminin sonlarına doğru Ekim-Kasım aylarında tam olgunlaşmadan toplanır. Bu haliyle muşmula sert, ekşi ve kekremsi bir tada sahiptir. Bu şekilde sert bir yapıya sahip olan muşmula, saman veya kağıtla kaplı hava alabilen ahşap kutularda, karanlık ve serin bir yerde saklanır ve olgunlaşması beklenir. Olgunlaştığında yumuşar ve rengi koyu kahverengiye döner. Olgunlaşmadan tüketilmez. Muşmula meyvesi olgunlaştıktan sonra suda bekletilerek uzun ömürlü olması sağlanabilir.